Elleboogdysplasie (ED)


Elleboogdysplasie (ED) is een ontwikkelingsstoornis van met name het kraakbeen in de gewrichten. Het kan erfelijk zijn, maar omgevingsfactoren dragen vaak ook bij aan het ontstaan van deze aandoening. Sommige honden kunnen op jonge leeftijd al ernstige problemen ondervinden door ED. Bij andere honden leiden ernstige misvormingen in het gewricht pas op latere leeftijd tot kreupelheid. Om echt te kunnen zien of je hond ED heeft, zijn (digitale) röntgenfoto’s van zijn gewrichten nodig. Het ED-onderzoek richt zich op vier verschillende aandoeningen van het ellebooggewricht. Al deze aandoeningen kunnen leiden tot misvormingen in het gewricht en kreupelheid. Het aantal te maken röntgenfoto’s verschilt per ras. Internationaal komen beoordelaars samen om te zorgen dat alle landen op gelijke manier de ellebogen beoordelen. Op de website van de International Elbow Working Group (IEWG) kan je de verslagen van hun bijeenkomsten vinden.


ED-onderzoek bij de Raad van Beheer


In principe mag elke praktiserende dierenarts ED-foto's maken. Wel moet hij een overeenkomst met ons hebben. De beoordelingskosten voor het onderzoek betaal je rechtstreeks aan de dierenarts, zo kan het onderzoek na binnenkomst snel ter beoordeling worden aangeboden aan het HD/ED-panel. De kosten voor het onderzoek vind je in de tarievenlijst. Wekelijks worden de onderzoeken door het HD/ED-panel beoordeeld.

Het HD/ED-panel bestaat uit drie deskundigen die de röntgenfoto’s beoordelen. De samenstelling van het HD/ED-panel wisselt steeds. Uiteraard ontvang je van ons de uitslag van het onderzoek. Mocht het HD/ED-panel de foto’s niet kunnen beoordelen, dan laten we je dierenarts weten wat er moet gebeuren. Je dierenarts maakt vervolgens een nieuwe afspraak met je om opnieuw foto's te maken. 

Voorwaarde voor het ED-onderzoek is dat je hond in het Nederlands Honden Stamboek staat (NHSB) en op jouw naam en adres bij ons geregistreerd staat. 

Je hond moet voor het laten maken van ED-foto's minimaal 18 maanden zijn, Dit geldt specifiek voor de Tosa welke door de Nederlandse Vereniging voor Akita Inu vertegenwoordigd wordt. Voor een aantal rassen geldt een minimumleeftijd van 12 maanden.

Het gaat hierbij om de volgende rassen:

  • Golden Retriever
  • Labrador Retriever
  • Nova Scotia Duck Tolling Retriever
  • Flatcoated Retriever
  • Chesapeake Bay Retriever
  • Duitse Herdershond
  • Rottweiler
  • Bouvier des Flandres

Beoordelen van de ED-foto’s


We spreken over ED als een van de volgende aandoeningen in een ellebooggewricht aanwezig is:

  • OCD (Osteochondritis dissecans): het loslaten van een stukje kraakbeen van de bovenarm.
  • LPC (Los processus coronoïdeus): het loslaten van een stukje bot van de ellepijp.
  • LPA (Los processus anconeus): het loslaten van een stukje bot op een andere plaats van de ellepijp.
  • Incongruentie: een niet goed "passend" gewricht door een te lange of te korte ellepijp ten opzichte van het spaakbeen.

Er kan ook sprake zijn van een meerdere aandoeningen in een gewricht.

Ieder van de genoemde afwijkingen leidt na enkele maanden tot artrose. Atrose kenmerkt zich door:

  • Veranderingen van het gewricht (botreactie's) die in de loop van het ziekteproces kunnen ontstaan.
  • Het blijvende karakter van de veranderingen.
  • Startpijn: kreupele stappen net na het opstaan.
  • 'Er doorheen lopen': beter lopen na enige tijd.
  • Een terugval na veel inspanning.

Bij het vaststellen volgen we de normen van de "International Elbow Working Group". Het slechtste gewricht bepaalt de einduitslag.

Uitslag van het ED-onderzoek


Wekelijks worden de onderzoeken door het HD/ED-panel beoordeeld. 
Zodra het onderzoek door de dierenarts naar ons is verzonden en de foto's beoordeeld zijn door het HD/ED-panel ontvang je een e-mail. 
In je account staat dan direct het certificaat met de FCI-eindbeoordeling. 

Er zijn verschillende uitslagen mogelijk:

  • Vrij
  • Graad 1
  • Graad 2
  • Graad 3

In die gevallen waarin ras- of projectspecifieke bepalingen van toepassing zijn, zal het panel - als dat mogelijk is - ook een uitspraak doen over het achterliggende ziekteproces.

Het is op grond van de foto’s niet mogelijk om te voorspellen of honden die niet vrij blijken te zijn van elleboogdysplasie, maar die hiervan geen uiterlijke verschijnselen tonen, later problemen zullen krijgen. Dit is afhankelijk van de aard en de ernst van de aandoening en het gebruik en de aard van de individuele hond.

Laat de hond niet te zwaar worden en vermijd ook anderszins overmatige belasting van de ellebogen als dat mogelijk is. Raadpleeg je dierenarts in geval van twijfel.

Herbeoordeling van het ED-onderzoek


Het kan gebeuren dat je het niet eens bent met de uitslag van het onderzoek.  Vraag dan binnen zes weken na de registratiedatum een herbeoordeling aan, dit kan via het actiemenu bij het onderzoek op de profielpagina van de hond in je account. De registratiedatum vind je op het certificaat. Aan een herbeoordeling zijn kosten verbonden, deze kan je vinden in de tarievenlijst.

Zodra we de betaling hebben ontvangen, sturen we de al eerder beoordeelde foto’s door naar een onafhankelijke deskundige. Deze deskundige staat in het specialistenregister van de KNMvD (Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde) en maakt geen deel uit van het panel. Zo borgen we een onafhankelijke beoordeling van de foto’s.

De uitslag van de herbeoordeling is bindend en overschrijft de eerdere uitslag, ook als deze minder gunstig uitvalt. Verandert de uitslag, dan ontvang je een nieuw certificaat. Ook ontvang je een e-mail met daarin een uitleg van de radioloog. Als de einduitslag beter uitvalt, dan betalen wij je de herbeoordelingskosten terug. Je betaalt wel administratiekosten.


Herhalen van het ED-onderzoek


Wil je het ED-onderzoek herhalen? Dat kan. Je kunt het onderzoek één jaar later herhalen. De nieuwe uitslag vervangt de eerdere gegeven uitslag. De oude uitslag blijft zichtbaar op DutchDogData.nl.

Behandeling van ED


De behandeling van ED hangt onder andere af van de aard en de ernst van de afwijking, de ernst van de klachten, de leeftijd van de hond en eventueel aanwezige (complicerende) artrotische veranderingen. Vaak is een chirurgische behandeling nodig. De dierenarts verwijdert dan de losgeraakte bot- en kraakbeenfragmenten (bij OCD, LPA en LPC) uit het gewricht. Is er sprake van incongruentie, dan probeert hij dit te corrigeren.

Artrose zelf is niet chirurgisch te behandelen, wel de oorzaak van artrose. Er is niet aangetoond dat er middelen zijn waarmee je artrose kunt verhelpen. Wel kun je de klachten verminderen door aangepaste beweging en het gebruik van pijnstillers. In geval van twijfel kun je dit met je dierenarts bespreken.